Zeresz i Haman

 

Pamiątka z Krakowa z muzeum w Synagodze Starej. Wycinanka przedstawiająca panią Zeresz, która wylewa pomyje na swojego męża Hamana, myśląc, że to Mordochaj. W 5 rozdz. ks. Estery nie znajdujemy tegoż epizodu, jest to historia pochodząca z midrasza, ale niewykluczone, że tak też było. To przecież „zaradna” Zeresz namówiła wkurzonego i przygnębionego męża (który szukał u niej pocieszenia), aby kazał wybudować szubienicę dla Mordochaja – a potem? – powiedziała – zadowolony idź z królem na ucztę. (Przypomina się historia „smutnego” Achaba i „pomysłowej” Izebel). I wiemy, że poszedł z uśmiechem, nie spodziewając się w najmniejszym ułamku co go czeka. Zdemaskowany, skompromitowany i upokorzony, sam został na niej powieszony, zabito również dziesięciu jego synów. O żonie nic nie wiadomo; być może, pomimo swojej makiawelskiej postawy, przeżyła – w pewnym momencie bowiem, świadoma swojej nędzy i rozproszonego dziedzictwa (bo tak z hebrajskiego tłumaczy się jej imię), uznała wszechmoc Boga Izraela mówiąc: Jeśli Mordochaj, z którym zacząłeś przegrywać, jest z pochodzenia Żydem, nie zdołasz go pokonać – owszem, sam przed nim całkowicie padniesz. (Est 6,13). Cóż za niezachwiana pewność.
.
Wnioski:
1. Każdy człowiek zawiśnie na szubienicy potępienia, w przeważającej większości nie spodziewając się tego, a nawet z uśmiechem i poczuciem spełnionego i szczęśliwego życia.
2. Jest jednak wyjątkowa możliwość ratunku (nie tylko dla zdeprawowanych wrogów chrześcijaństwa, ale dla każdego człowieka): uznając swoją nędzę oraz uznając moc i panowanie Mesjasza nad swoim życiem.
.
***
Kilka ciekawostek encyklopedycznych:

Synagoga znajdująca się na Kazimierzu w Krakowie, przy ulicy Szerokiej 24. jest jedną z najstarszych zachowanych synagog w Polsce oraz jednym z najcenniejszych zabytków żydowskiej architektury sakralnej w Europie. Siedem synagog: Stara, Wysoka, Remuh, Poppera, Tempel, Kupa, Izaaka oraz inne mniejsze tworzą unikatowy w Europie zespół synagogalny, który można jedynie porównać z synagogami w Pradze. Synagogi wraz z całym Kazimierzem w 1978 roku wpisano na pierwszą listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO.
.
Midrasz (hebr. ‏מִדְרָשׁ‎ midrāš, od hebr. ‏דָּרַשׁ‎ dārāš: „szukać”, „badać”, „poszukiwać”, „śledzić”, „głosić”) – w judaizmie wieloznaczny termin, w głównym znaczeniu określający rodzaj komentarzy rabinackich, które przyporządkowują treść tradycji do tekstu biblijnego, nawiązujących do historycznej formy stawiania pytań i udzielania odpowiedzi jako kapłańskich pouczeń, a także do prorockiej informacji. Jest typem literatury odnoszącej się do konkretnego, kanonicznego tekstu, uważanego przez autora za objawiony przez Boga. Midrasz jest dziełem pochodnym w stosunku do tekstu biblijnego, lecz pod względem treści, z uwagi na sens owego tekstu, pozostaje stosunkowo niezależny od podstawowego sensu biblijnego i zachowuje możliwość wydobywania nowych, zróżnicowanych znaczeń wyrażeń biblijnych. Midrasze były tworzone przez rabinów – głównie między II a IV w. – w formie ustnej, a w okresie późniejszym (do XI w.) spisywane. Stanowiły materiał wykorzystywany przy redakcji Talmudu.